Najwyższa Izba Kontroli samodzielnie zbadała sposób wykorzystania środków na projekt samochodu Izera. Kontrola wykazała, że w analizowanym czasie cele projektu nie były realizowane punktualnie i doszło do nieprawidłowości związanych z przyznaniem 250 mln zł ze środków Funduszu Reprywatyzacji. Zauważono również ryzyka, w tym finansowe, związane z tym projektem, które mogą wpłynąć na finanse publiczne w perspektywie wieloletniej.
Polecamy: Import zbóż z Ukrainy! Są ustalenia NIK oraz mamy nieoficjalne wyniki kontroli!
Wyniki kontroli w ElektroMobility Poland SA
Z powodów prawnych pełne wyniki kontroli są dostępne jedynie dla Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz ElektroMobility Poland SA. Najważniejsze ustalenia i ryzyka zostały przekazane Prezesowi Rady Ministrów z prośbą o podjęcie konkretnych kroków.
W wystąpieniu do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Najwyższa Izba Kontroli (NIK) podkreśliła obawy związane z przedłużającym się procesem budowy samochodu elektrycznego Izera. Do momentu zakończenia kontroli projekt nie wyszedł poza fazę przygotowawczą, co może mieć negatywne konsekwencje ze względu na szybki rozwój i silną konkurencję w segmencie samochodów elektrycznych. Istnieje ryzyko, że opóźnienia w realizacji projektu sprawią, że produkt nie osiągnie zakładanej popularności na rynku. Dodatkowo, rosnące koszty użytkowania pojazdów elektrycznych oraz potrzeba odpowiedniej infrastruktury stanowią wyzwanie.
NIK zwróciła także uwagę na niepewność związana z finansowaniem Projektu. Zarówno podczas wnioskowania o dokapitalizowanie ze środków Funduszu Reprywatyzacji, jak i na koniec kontroli, istniały wątpliwości co do możliwości pozyskania przez EMP odpowiednich funduszy.
Wnioski pokontrolne NIK
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami NIK sformułowała istotne wnioski pokontrolne, w tym mające znaczenie dla kwestii związanych z zarządzaniem mieniem państwowym i finansów publicznych:
Do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów:
Podjęcie prac legislacyjnych w celu doprecyzowania przepisów ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami w zakresie zawierania się podlegającego ewentualnemu naliczeniu podatku od towarów i usług w limitach ustawowych wynagrodzeń członków zarządu spółek podlegających regulacji ww. ustawy.
Aktualizacja Zasad nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa i załączników do nich w celu dostosowania do przepisów podatkowych oraz ujęcie w nich wytycznych wskazujących na zróżnicowane wymogi w procesach zawierania umów o świadczenie usług zarządzania w spółkach podlegających regulacji ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
Dokonanie – w przypadku dalszego stosowania rozwiązania, o którym mowa art. 69h ust. 1 ustawy o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników – zmiany sposobu rozpatrywania wniosków o objęcie akcji za środki z Funduszu Reprywatyzacji poprzez badanie przez KPRM możliwości i realności pozyskania przez wnioskodawcę pozostałej kwoty finansowania projektu, w związku z którym ma nastąpić zaangażowanie Skarbu Państwa, w celu weryfikacji możliwości zamknięcia struktury finansowej projektu i jego realizacji.
Do Prezesa Zarządu ElectroMobility Poland SA
Niezwłoczne dokonanie przez Zarząd EMP kompleksowej analizy stanu realizacji projektu budowy samochodu elektrycznego Izera, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych źródeł jego finansowania oraz zaplanowaniem scenariuszy sytuacji na dalszych etapach Projektu i sposobów przeciwdziałania ryzykom projektowym, i przedstawienie jej Radzie Nadzorczej EMP do rozpatrzenia i zaopiniowania – w celu przedłożenia Walnemu Zgromadzeniu Spółki.
Podjęcie przez Radę Nadzorczą EMP działań mających na celu ustalenie kwotowej wysokości wynagrodzenia stałego Członków Zarządu EMP, przy uwzględnieniu podatku od towarów i usług, która nie będzie przekraczać maksymalnego limitu określonego w uchwale NWZ EMP w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń Członków Zarządu Spółki.