Biuro Międzyrządowego Organu Negocjacyjnego Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przygotowało tzw. zerowy projekt prawnie wiążącego międzynarodowego traktatu w sprawie profilaktyki i gotowości pandemicznej (tzw. traktat antypandemiczny). W dniach od 27 lutego do 3 marca br. negocjatorzy rozpoczną jego omawianie, by już w przyszłym roku państwa mogły go zatwierdzić. Przyznaje on szczególne uprawnienia WHO jako jedynej instytucji, która ma koordynować reakcję państw na pandemie i inne zagrożenia zdrowotne.
1 grudnia 2021 roku 194 członków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) uzgodniło rozpoczęcie procesu redagowania i negocjacji konwencji, umowy lub innego międzynarodowego instrumentu, opierając się na konstytucji WHO, aby poprawić profilaktykę, gotowość i reakcję na pandemie. W celu osiągnięcia tego celu utworzono międzyrządowy organ negocjacyjny. W grudniu poprzedniego roku porozumiano się co do przygotowania tzw. „zerowego projektu” umowy.
Traktat pandemiczny nadciąga…
Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel jako pierwszy zaproponował przyjęcie międzynarodowego tzw. „traktatu antypandemicznego” podczas Paris Peace Forum w listopadzie 2020 roku. Wniosek został poparty przez Radę Europejską, która podkreśliła, że „pandemia COVID-19 to problem globalny”, a „żaden rząd ani żadna instytucja nie są w stanie samodzielnie stawić czoła przyszłym pandemiom”.
Apel o zawarcie międzynarodowego traktatu antypandemicznego został poparty przez przywódców grupy G-7 w oświadczeniu z 19 lutego 2021 roku. Sześć dni później przywódcy UE uzgodnili, że będą pracować nad międzynarodowym traktatem antypandemicznym.
31 maja 2021 roku, podczas spotkania Światowego Zgromadzenia Zdrowia, 194 członków WHO podjęło decyzję o rozpoczęciu rozmów na temat międzynarodowego traktatu antypandemicznego na specjalnej sesji, która miała się rozpocząć 29 listopada 2021 roku.
1 grudnia 2021 roku, 194 członków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) porozumiało się co do rozpoczęcia procesu redagowania i negocjowania konwencji, umowy lub innego międzynarodowego instrumentu, którego celem jest poprawa profilaktyki, gotowości i reakcji na pandemie.
W 2022 roku powołano międzyrządowy organ negocjacyjny, który intensywnie pracował nad projektem umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej, przyjętej w ramach WHO. Zgodnie z deklaracją, umowa ma „pozwolić państwom na całym świecie wzmocnić zdolności krajowe, regionalne i globalne oraz zwiększyć odporność na przyszłe pandemie”.
Astrid Stuckelberger: WHO, ONZ i ich plan GLOBALNEGO ZAMACHU na nasze wolności!
Traktat pandemiczny, czym to grozi?
Dodatkowo, zgodnie z deklaracją, umowa miałaby zapewnić: „większe, konsekwentne i długofalowe zaangażowanie polityczne na szczeblu światowych przywódców państw i rządów; określiłaby jasne procedury i zadania; zintensyfikowałaby długofalowe wsparcie sektora publicznego i prywatnego na wszystkich szczeblach; promowałaby uwzględnianie kwestii zdrowotnych we wszystkich odpowiednich dziedzinach polityki”.
Jak podano, naukowcy, pracownicy służby zdrowia i rządy mieliby „połączyć siły we wspólnej sprawie”, by chronić zdrowie i życie ludzi. Traktat o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej miałby „mieć wymiar zbiorowej solidarności, w duchu zasad sprawiedliwości, inkluzywności i przejrzystości”, a jego celem jest ochrona zdrowia publicznego poprzez zwiększenie zdolności krajowych, regionalnych i globalnych do zapobiegania pandemiom i szybkiego reagowania na nie.
Zgodnie z informacjami, „zerowy” projekt umowy reguluje kwestie wczesnego wykrywania pandemii, profilaktyki, budowania odporności na przyszłe pandemie, reagowania (w tym w szczególności dostępu do szczepionek, leków i diagnostyki) oraz koordynacji działań w całym cyklu wykrywania, alarmowania i reagowania. Projekt określa również zasady ścisłej koordynacji reakcji nie tylko w kwestii pandemii, ale także w innych dziedzinach polityki zdrowotnej. Jego celem jest poprawa zdolności państw do zapobiegania pandemiom i szybkiego reagowania na nie, a tym samym, lepsza ochrona zdrowia publicznego.
Jak podano, w podejściu „jedno zdrowie” uprawnienia WHO będą obejmować nie tylko zdrowie ludzi, ale również zwierząt i całej planety. Projekt umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej ma rozszerzyć zakres działań WHO na kwestie polityki klimatycznej, gospodarczej, obrotu zwierzętami, płodami rolnymi, bioróżnorodności, zdrowia kobiet i dziewcząt (w tym upowszechnienie dostępu do antykoncepcji i aborcji), oraz inne zagadnienia, które mogą wpłynąć na zdrowie publiczne.
Traktat pandemiczny, a projekt „zerowy”
Jak donoszą media, projekt „zerowy” umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej wywołał kontrowersje w niektórych kręgach politycznych, zwłaszcza w USA. Niektórzy konserwatywni senatorowie kongresu USA sugerują, że traktat może prowadzić do ograniczenia suwerenności narodowej i grozić niepotrzebnymi blokadami i ograniczeniami praw i wolności. Jednak zwolennicy umowy twierdzą, że jej celem jest zapewnienie lepszej koordynacji działań międzynarodowych w celu ochrony zdrowia publicznego i zapobiegania pandemiom, a nie naruszanie suwerenności narodowej.
Zwolennicy umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej argumentują, że globalny system zdrowotny ma luki, zwłaszcza jeśli chodzi o reakcję na pandemie, a brak właściwego przywództwa jest jednym z największych problemów.
Projekt umowy przewiduje ułatwienie wymiany danych zdrowotnych między krajami, co ma pomóc naukowcom i urzędnikom zdrowia publicznego w podejmowaniu decyzji dotyczących nałożenia kwarantanny, ograniczenia szerzenia się choroby i przeciwdziałania pandemiom. Klauzule dotyczące zapewnienia sprawiedliwej globalnej dystrybucji szczepionek mają na celu zapobieżenie szerzeniu się niebezpiecznych wariantów patogenu poprzez zapewnienie równomiernego dostępu do szczepionek na całym świecie.
Jak daleko posuną się Tedros i spółka?! Macki WHO sięgają coraz dalej…
Projekt „zerowy” w kontekście traktatu pandemicznego
Rzeczywiście, jak donosi się, „zerowy” projekt umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej potwierdza w preambule zasadę suwerenności państw w kwestiach zdrowia publicznego, w tym w zakresie zapobiegania pandemiom, gotowości, reagowania i odbudowy systemów opieki zdrowotnej.
Jednak w dalszej części umowy wskazuje się, że ta suwerenność może być ograniczona, jeśli państwo nie podejmie działań mających na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się pandemii lub jeśli podejmie niewystarczające lub nieadekwatne działania, które zagrażają zdrowiu obywateli lub innym państwom. Zdaniem zwolenników umowy, ograniczenia te są konieczne w celu zapewnienia skutecznej i szybkiej reakcji na pandemie oraz ochrony zdrowia publicznego na poziomie globalnym.
W preambule projektu umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej rzeczywiście wskazuje się na centralną rolę WHO jako organu kierującego i koordynującego międzynarodowe działania w zakresie opieki zdrowotnej w celu zapobiegania pandemiom, gotowości, reagowania i odbudowy systemów opieki zdrowotnej oraz w celu gromadzenia i generowania dowodów naukowych, wspierania wielostronnej współpracy w zakresie globalnego zarządzania zdrowiem.
Traktat pandemiczny, a WHO
Oznacza to, że WHO będzie odgrywać kluczową rolę w zarządzaniu zdrowiem publicznym na poziomie globalnym, a jego opinie i wytyczne będą ważnym punktem odniesienia dla państw i innych podmiotów. Jednakże, jak w przypadku każdej organizacji międzynarodowej, opinie i decyzje WHO mogą być poddawane krytyce lub zakwestionowane przez niektóre państwa lub podmioty.
Tak, w projekcie umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej wskazano na konieczność skutecznej i wzmocnionej współpracy Państw-Stron z partnerami na rzecz rozwoju i innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami, aby poradzić sobie z wyzwaniami związanymi z pandemią.
Wskazano, że sytuacja związana z pandemią jest nadzwyczajna i wymaga takiego podejścia, które uwzględni potrzebę opracowania i wdrożenia strategii, które uwzględniają w pełni zasadę solidarności i współpracy. Zgodnie z projektem umowy, priorytetem jest działanie w ramach tzw. podejścia „jedno zdrowie”, które obejmuje zdrowie ludzi, zwierząt i całej planety oraz wdrażanie zintegrowanych rozwiązań, które uwzględniają potrzeby wszystkich zainteresowanych stron.
Tak, w projekcie umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej pojawiają się kwestie dotyczące koordynacji międzynarodowej reakcji oraz konieczności zaangażowania politycznego i jedności całego społeczeństwa w walce z pandemią.
Projekt zakłada także budowanie odporności w miastach, aby były gotowe na różne zagrożenia zdrowotne, a także optymalizację zdrowia ludzi, zwierząt i ekosystemów. Projekt umowy przewiduje również utworzenie Czterostronnego Komitetu, w skład którego wchodzą WHO, Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt i Program Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska, który ma pomóc w lepszym rozwiązaniu wszelkich problemów związanych z podejściem „jedno zdrowie”.
Traktat pandemiczny, a Agenda 2030
Tak, w projekcie umowy podkreśla się potrzebę budowy i wzmacniania odpornych systemów opieki zdrowotnej jako fundamentu skutecznej walki z pandemią. Jednym z elementów tego jest powszechne ubezpieczenie zdrowotne, które ma zapewnić lepszy dostęp do opieki zdrowotnej dla wszystkich ludzi, a w efekcie przyczynić się do ograniczenia rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych.
Ponadto umowa wzywa do wsparcia krajów rozwijających się w budowie i wzmocnieniu ich systemów opieki zdrowotnej oraz do lepszego wykorzystania dostępnych zasobów, w tym poprzez inwestycje w badania naukowe i nowoczesne technologie medyczne.
To prawda, w kontekście Agendy na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030, zdrowie jest uważane za kluczowy element zrównoważonego rozwoju. Jeden z celów Agendy, jakim jest Cel 3, mówi o zapewnieniu zdrowia i dobrostanu dla wszystkich w każdym wieku.
Powszechne ubezpieczenie zdrowotne jest uważane za ważny czynnik w realizacji tego celu, ponieważ zapewnia dostęp do opieki zdrowotnej dla wszystkich, niezależnie od poziomu dochodów czy miejsca zamieszkania. Dlatego też, w umowie o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej podkreśla się znaczenie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego jako fundamentu skutecznej walki z pandemią oraz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju.
Traktat pandemiczny jako fundament skutecznej walki z pandemią?
Proponowane są rozwiązania mające na celu osiągnięcie równości w zakresie zdrowia poprzez „zdecydowane działania na rzecz środowiskowych, kulturowych, politycznych i ekonomicznych uwarunkowań zdrowia”.
Umowa zakłada, że wszyscy ludzie powinni mieć równy dostęp do wysokiej jakości usług zdrowotnych, a jej sygnatariusze mają obowiązek wzajemnej odpowiedzialności. W dokumentacji uwzględniono również kwestie praw własności intelektualnej, handlu i udostępniania danych.
Projekt zawiera m.in. propozycję definicji pandemii, która oznacza „globalne rozprzestrzenianie się patogenu lub jego wariantu zakażającego populacje ludzkie, przy czym ma on trwałą i wysoką zdolność przenoszenia się z człowieka na człowieka, wywołując poważne zachorowalności i wysoką śmiertelność, a także powodując zakłócenia społeczne i gospodarcze, co wymaga skutecznej współpracy krajowej i globalnej oraz koordynacji działań”.
Dokładnie tak brzmi fragment artykułu 3 w rozdziale 2 umowy o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej przyjętej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Celem umowy jest zapobieganie pandemiom, ochrona życia ludzkiego, redukcja chorób oraz wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej na całym świecie, przy zachowaniu równości, wizji, zasad i praw określonych w dokumencie.
W umowie „zerowej” podkreśla się, że podstawowym celem jest poszanowanie praw człowieka, w tym prawa do zdrowia. Określa się, że każdy ma prawo do korzystania z najwyższego osiągalnego poziomu zdrowia, który obejmuje stan pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego, niezależnie od takich czynników jak wiek, rasa, religia, przekonania polityczne, sytuacja ekonomiczna lub społeczna. Jest to jeden z podstawowych fundamentów umowy, który ma być respektowany przez państwa-strony oraz partnerów międzynarodowych.
Co zakłada traktat pandemiczny?
Jedną z zasad traktatu jest suwerenność państw, które mają prawo, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa międzynarodowego, do określania i kierowania swoim podejściem do opieki publicznej, pod warunkiem, że nie naruszają w ten sposób praw swoich obywateli ani innych krajów.
Kolejnymi zasadami są sprawiedliwość oraz solidarność krajowa, międzynarodowa i wielosektorowa współpraca, w tym dwustronna i wielostronna, w celu osiągnięcia globalnej jedności i zaspokojenia wspólnych interesów na rzecz bardziej sprawiedliwego, odpornego i lepszego świata.
W kontekście Traktatu Pandemicznego mowa jest o konieczności przejrzystości w udostępnianiu danych, w tym próbek biologicznych, sekwencji genomowej czy wyników badań klinicznych. Ponadto, traktat nakłada odpowiedzialność na państwa w zakresie wzmacniania i utrzymywania swoich systemów opieki zdrowotnej gotowych na pandemię oraz współpracy z organami międzynarodowymi w tej dziedzinie.
Traktat pandemiczny przewiduje inkluzywność, która obejmuje m.in. współpracę z koncernami farmaceutycznymi oraz dopuszczenie odpowiednich interesariuszy. W dokumencie zwraca się uwagę na konieczność odpowiednich regulacji dotyczących zwalczania konfliktu interesów oraz pełne zaangażowanie społeczeństwa w zwalczanie pandemii.
W traktacie pandemicznym mówi się o zasadzie równości i równouprawnienia płci, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb kobiet i dziewcząt. W tym celu proponuje się wykorzystanie ukierunkowanego na kraj, genderowego/transformującego, partycypacyjnego i pełnego przejrzystego podejścia.
Traktat pandemiczny, a „zrównoważony rozwój”
Zasadę „niedyskryminacji i szacunek dla różnorodności” oraz prawa jednostek i grup podwyższonego ryzyka, znajdujących się w trudnej sytuacji, wymienia się także w traktacie pandemicznym.
Kolejną zasadą jest „jedno zdrowie”, która obejmuje działania wielosektorowe i transdyscyplinarne uwzględniające wzajemne powiązania między ludźmi, zwierzętami, roślinami i ich wspólnym środowiskiem. W ramach tej zasady należy zastosować spójne, zintegrowane i jednorodne podejście w celu osiągnięcia trwałej równowagi i optymalizacji zdrowia ludzi, zwierząt i ekosystemów.
Traktat antypandemiczny przywołuje zasadę powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, co ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia silnych i odpornych systemów opieki zdrowotnej. Według traktatu, jest to podstawowy aspekt osiągania Celów Zrównoważonego Rozwoju, poprzez promowanie zdrowia i dobrego samopoczucia dla wszystkich, bez względu na wiek.
Dokładne i rzetelne informacje naukowe stanowią fundament podejmowania decyzji w dziedzinie zdrowia publicznego oraz rozwoju. Zgodnie z zasadami traktatu pandemicznego, decyzje powinny być oparte na nauce i dostępnych dowodach, które są możliwe do znalezienia oraz interoperacyjne.
Dostęp do takich informacji ma zastosowanie nie tylko w przypadku zwalczania pandemii, ale także w innych decyzjach dotyczących zdrowia publicznego i rozwoju. W ten sposób można osiągnąć bardziej skuteczne i efektywne podejście do zarządzania zdrowiem i rozwojem.
Co przewiduje traktat pandemiczny?
Wprost mówi się w Traktacie Pandemicznym o „centralnej roli WHO – jako organu kierującego i koordynującego w zakresie zdrowia na świecie oraz lidera wielostronnej współpracy w globalnym zarządzaniu zdrowiem. WHO ma fundamentalne znaczenie dla wzmocnienia zapobiegania pandemii, gotowości, reagowania i odbudowy systemów opieki zdrowotnej”.
Zgodnie z projektem traktatu pandemicznego, przewiduje się regularne monitorowanie i ocenę polityki rządów w zakresie zapobiegania pandemii, gotowości i reagowania na nią oraz opieki zdrowotnej i odbudowy. Traktat ma zastosowanie na szczeblu krajowym, regionalnym i międzynarodowym, a jego celem jest wzmocnienie systemów zapobiegania pandemii oraz reagowania na nią.
Traktat pandemii przewiduje również mapowanie zagrożeń oraz raportowanie, a także organizację specjalnych szkoleń dla ministerstw zdrowia co dwa lata, z udziałem pracowników WHO, w celu przygotowania się na pandemie.
Planowane są także symulacje pandemii i regularne testowanie gotowości systemów opieki zdrowotnej. Celem tych działań jest wzmocnienie systemów zapobiegania pandemii, gotowości, reagowania i odbudowy na szczeblu krajowym, regionalnym i międzynarodowym.
Art. 14 traktatu pandemicznego dotyczący ochrony praw człowieka przewiduje powołanie niezależnego i integracyjnego komitetu doradczego, który miałby za zadanie doradzać rządowi w sprawie ochrony praw człowieka w sytuacjach zagrożenia zdrowia publicznego.
Przewiduje się, że decyzje dotyczące zdrowia powinny uwzględniać wpływ zmian klimatycznych, sposobu korzystania z ziemi, utraty bioróżnorodności, handlu zwierzętami i innymi czynnikami. W projekcie traktatu przewidziano również, że co najmniej 5% budżetu zdrowotnego powinno być przeznaczone na walkę z pandemiami, a także większe wpłaty dla WHO i reformy w strukturze tej organizacji. Projekt „zero” traktatu antypandemicznego jest dostępny do wglądu TUTAJ:
Wcześniej pojawiły się kontrowersje dotyczące tego, że niektórzy uważają, iż traktat antypandemiczny może nakłaniać kraje, które zabraniają przerywania ciąży, do wprowadzenia polityki proaborcyjnej.
Źródło: who.int, consilium.europa.eu, pch24.pl